Badania przewodu pokarmowego (endoskopia)

Zaniedbanie profilaktyki lub lekceważenie objawów zaburzeń przewodu pokarmowego może doprowadzić do jego nieprawidłowego funkcjonowania. Problemy te następnie prowadzą do poddania się badaniu endoskopowemu. Jeśli objawy choroby przejawiają się górnymi problemami dyspeptycznymi, w takim wypadku przeprowadza się badania jamy ustnej, przełyku, żołądka, trzustki, wątroby, dwunastnicy, pęcherzyka żółciowego oraz dróg żółciowych. Dolne syndromy dyspeptyczne pojawiają się w jelicie cienkim i jelicie grubym w tym odbytu.

Do badania przewodu pokarmowego służy urządzenie optyczne endoskop, którego kamera pomaga wykryć problemy z trawieniem i stanowić właściwą diagnozę. Z tego powodu badanie za pomocą endoskopu nazywane jest endoskopią. Oprócz przewodu pokarmowego można endoskopem badać również drogi moczowe, drogi oddechowe czy narządy płciowe. W gastroenterologii (diagnostyka i leczenie przewodu pokarmowego) rodzaje endoskopii dzieli się na gastroskopię, kolonoskopię, sigmoidoskopię, endoskopię dwubalonową i endoskopię kapsułkową.

Kolonoskopia (badania przewodu pokarmowego)

Kolonoskopia to metoda badania jelita grubego lub jelita cienkiego, gdzie jest wprowadzane urządzenie optyczne – endoskop.

Badanie kolonoskopii poprzedza odpowiednia dieta i wypicie roztworu przeczyszczającego, żeby jelita pacjenta były odpowiednio opróżnione. Tuż przed rozpoczęciem badania pacjent otrzyma zastrzyk na uspokojenie i złagodzenie bólu, a w razie potrzeby również  znieczulenie (anestezja) ogólne. Kolonoskopia polega na wprowadzeniu endoskopu przez odbyt do jelita grubego, ewentualnie do końcowego odcinka jelita cienkiego, który jest głównym miejscem zapalenia jelit, zwłaszcza choroby Crohna. W trakcie kolonoskopii można pobierać próbki tkanki czy przeprowadzić wymagane zabiegi lekarskie.

Badanie układu pokarmowego za pomocą kolonoskopii pomaga lekarzom wykryć wiele stanów zapalnych jelit czy chorób nowotworowych, jakim jest na przykład rak odbytu.

Gastroskopia (badania układu trawiennego)

Badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego (przełyku, żołądka, dwunastnicy) za pomocą endoskopu nazywa się gastroskopią.

Gastroskopia – metoda diagnostyczna polegająca na wprowadzeniu urządzenia optycznego przez jamę ustną, zwieracz przełyku, przełyk aż do żołądka, a następnie dwunastnicy. Przed rozpoczęciem badania pacjent musi mieć pusty żołądek, ponieważ resztki jedzenia mogłyby w przebiegu gastroskopii przeszkadzać w badaniu. Jeżeli pacjent ma obawy z badania, można mu podać zastrzyk uspokajający. W takim przypadku zaleca się, aby z pacjentem  przyszła osoba towarzysząca, która zaopiekuje się nim po badaniu.

Badanie gastroskopiczne służy do wykrycia zmian błony śluzowej w górnym odcinku przewodu pokarmowego, ewentualnego krwawienia, stanów zapalnych, wrzodów czy nowotworu.

Sigmoidoskopia (badania przewodu pokarmowego)

Sigmoideoskopia to identyczne badanie przewodu pokarmowego jak kolonoskopia, z tą różnicą, że sigmoiedoskopia ma krótszy przebieg. Dochodzi wtedy do zbadania endoskopem tylko odbytnicy, esicy, a niekiedy również zstępnicy.

Przygotowanie i przebieg sigmoideoskopii są mniej wymagające w porównaniu z innymi badaniami kolonoskopicznymi. Kilka dni przed sigmoideoskopią obowiązuje  dieta kaszowa. Tuż przed badaniem okolica odbytu zostanie oczyszczona specjalnym roztworem.

Celem sigmoidoskopii jest wykrycie uchyłków, które mogą doprowadzić do raka jelita grubego.

Endoskopia dwubalonowa (badania przewodu pokarmowego)

Endoskopia dwubalonowa przedstawia bardziej nowoczesną metodę badania jelita cienkiego. W badaniu pomaga wideoendoskop, endoskop dwubalonowy umożliwiający bardzo łagodne wprowadzenie do jelita.

Badanie za pomocą endoskopii dwubalonowej  jest podobne do kolonoskopii i wymaga identycznego przygotowania. W porównaniu z kolonoskopią jest jednak łagodniejsze i mniej bolesne.

Metoda dwubalonowa  znajduje zastosowanie u pacjentów ze zrostami w jamie brzusznej. Ponadto w trakcie badania umożliwia bezpośrednie usunięcie polipów, zahamowanie krwawienia, usunięcie ciała obcego z organizmu  albo poszerzenie zwężonych części.

Endoskopia kapsułkowa (badanie przewodu pokarmowego)

Z kolei endoskopię kapsułkową wykorzystuje się jako metodę uzupełniającą w klasycznej endoskopii diagnostycznej do badania jelita cienkiego.

Badanie endoskopią kapsułkową trwa dłużej, bo aż osiem godzin. W badaniu tym zamiast endoskopu używa się kapsułki z malutką kamerką, która po połnięciu przez pacjenta przechodzi osiem godzin przez  jego cały przewód pokarmowy, umożliwiając lekarzowi zobaczyć wnętrze jelita. Kapsułka potem ulegnie samoistnemu wydaleniu z ciała człowieka.

Ta technika jest stosowana przede wszystkim u pacjentów z chorobą Crohna, u których trzeba stwierdzić stopień zajęcia jelita cienkiego. Metoda kapsułkowa może również odkryć przyczynę krwawienia do przewodu pokarmowego.