Funkcjonowanie układu immunologicznego

Układ immunologiczny składa się z narządów limfatycznych oraz leukocytów. Narządy limfatyczne to bardzo wyspecjalizowane tkanki z dużą ilością limfocytów podzielone na pierwotne i wtórne. Oprócz narządów wtórnych (śledziona, migdały) bardzo ważną funkcję spełniają pierwotne narządy limfatyczne, którymi są grasica i szpik kostny. Grasica, czyli po łacinie thymus, odgrywa ważną rolę w okresie dzieciństwa, w wyższym wieku zastępuje ją tłuszcz. Szpik kostny, (łac. medulla ossium), tworzy miękką tkankę, która wypełnia jamę kości i jest miejscem, gdzie powstają nowe krwinki i płytki krwi. Proces wytwarzania krwi w organizmie, czyli inaczej hematopoeza przebiega we wszystkich kościach od 4 do 5 roku wieku. Jeżeli dojdzie do naruszenia funkcji szpiku kostnego i krwi, bywa diagnozowana białaczka (leukemia). Współdziałanie narządów limfatycznych i leukocytów wytwarza ochronę organizmu.

Leukocyty

Leukocyty, czyli białe krwinki są podstawą specyficznej odpowiedzi immunologicznej i biorą udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego. Leukocyty dzielą się na liczne grupy (makrofagi, limfocyty B, limfocyty T, monocyty, granulocyty …), przy czym, każda grupa ma swoją specyficzną funkcję i dopiero dzięki współdziałaniu zapewniają kompleksową ochronę immunologiczną. Większość białych krwinek porusza się swobodnie we krwi i wywołuje reakcję immunologiczną poprzez zdolność do fagocytozy (wchłanianie cząsteczek, najczęściej przez grupę leukocytów oznaczanych jako granulocyty, monocyty i makrofagi), przez mechanizmy cytotoksyczne limfocytów (zabijanie komórek, tak zwana odporność komórkowa najczęściej zabezpieczana grupą limfocytów T) lub tworzeniem przeciwciał (tak zwana odporność na substancje, najczęściej zabezpieczana limfocytami B). Leukocyty walczą z komórkami nowotworowymi, wirusami lub bakteriami i chronią w ten sposób organizm przed chorobami. W przypadku, że leukocyty nie działają lub tracą zdolność immunologiczną, może wystąpić poważniejsza choroba zwana autoimmunizacją lub niedoborem odporności. Obecność leukocytów w moczu jest objawem możliwej choroby, na przykład zakażenia nerek lub dróg moczowych. Tak więc występowanie białych krwinek w moczu wskazuje na patologiczne zjawisko, które jest objawem osłabienia układu immunologicznego. W przypadku stwierdzenia zwiększonej ilości leukocytów w moczu lekarze rutynowo przepisują antybiotyki. Jednak ważniejsze jest zajęcie się przyczyną tego stanu, na przykład poprzez właściwy wybór naturalnego suplementu diety, który wzmocni układ immunologiczny.

Limfocyty B i T

Główne narządy limfatyczne są miejscem powstawania i dojrzewania limfocytów B i limfocytów T. Limfocyty B, czyli inaczej komórki B są odpowiedzialne przede wszystkim za wytwarzanie przeciwciał.

Limfocyty T, czyli inaczej komórki T, to rodzaj białych krwinek, które w czasie wzrostu są w szpiku kostnym, a następnie dojrzewają w grasicy. Limfocyty T bardzo racjonalnie regulują układ immunologiczny poprzez wydzielanie do krwi tzw. cytokin. Dlatego, dla wzmocnienia odporności jest bardzo ważne, aby wybrać naturalne suplementy diety, które wzmacniają odporność poprzez stymulację limfocytów B i T.

Odporność specyficzna i niespecyficzna

Odporność specyficzna powstaje w ciągu życia, gdy organizm napotyka obcą substancją, przeciwko której układ immunologiczny musi walczyć. Po napotkaniu tej obcej substancji (antygen) układ immunologiczny utworzy sobie ścieżkę pamięci immunologicznej, która w przypadku powtórnego spotkania się z tym antygenem umożliwi szybką reakcję obronną. Odporność specyficzna obejmuje zarówno składnik komórkowy (komórki obronne organizmu), jak i humoralny element substancji (komórki wytwarzające przeciwciała). Komórki te, ściśle współpracują także z komórkami tzw. odporności niespecyficznej, która jest wrodzona. Komórki odporności niespecyficznej są nieustannie obecne we krwi, dzięki czemu są w stanie bardzo szybko interweniować przeciwko wszystkim obcym cząsteczkom. Zawsze uderzają z taką samą siłą, nie wytwarzają sobie pamięci. Tak samo jak specyficzna odporność obejmują oba składniki obrony, zarówno część komórkową, jak i humoralną. Do odporności niespecyficznej (składnika komórkowego) należą również tzw. komórki NK (Natural Killers = naturalni zabójcy), które zwalczają wirusy i komórki nowotworowe.

Autoimmunizacja

Stan chorobowy układu immunologicznego, który reaguje na własne komórki, nazywamy autoimmunizacją. Popularnie mówiąc, autoimmunizacja niszczy komórki nie tylko złe, ale także te dobre. Autoimmunizacja, zatem powoduje uszkodzenie własnego organizmu, co może prowadzić do szeregu chorób autoimmunologicznych, takich jak celiakia (alergia na gluten), stwardnienie rozsiane, łuszczyca, choroba Crohna, reumatoidalne zapalenie stawów oraz wiele innych. W takich przypadkach układ immunologiczny atakuje komórki własnego ciała i owo samozniszczenie powoduje szerokie spektrum problemów.

Osłabiony układ immunologiczny prowadzi do częstszej zapadalności na choroby i dłuższego procesu powrotu do zdrowia, jak również zwiększa ryzyko zachorowania na raka. Niedobór odpornościowy może być w rzadkich przypadkach wrodzony, częściej jest jednak nabywany, jako następstwo choroby lub niezdrowego stylu życia.

Zaburzenia układu immunologicznego (anomalie)

Oprócz zwiększonej podatności na choroby wirusowe, zaburzenia układu immunologicznego są związane z wieloma innymi chorobami.

Zaburzenia immunologiczne są spowodowane różnymi reakcjami alergicznymi/alergiami, które mogą wywołać tzw. alergeny. Nadwrażliwość na substancje nieszkodliwe przejawia się typowymi objawami, takimi jak zaczerwienienie, obrzęk, kichanie, wymioty, biegunka lub pokrzywka. W skrajnych przypadkach reakcja alergiczna może spowodować wstrząs anafilaktyczny (ogólna zapaść) lub duszenie się z powodu obrzęku oskrzeli (bronchoskopia). Wszelkie objawy alergiczne powinny być powodem do wzmocnienia układu immunologicznego odpowiednim naturalnym suplementem diety.

AIDS to choroba wirusa HIV, która powoduje uszkodzenie układu immunologicznego. Z angielskiego skrótu ta śmiertelna choroba tłumaczona jest jako zespół nabytego niedoboru odporności. Chociaż AIDS jest chorobą nieuleczalną, osoby zakażone wirusem HIV muszą przez całe życie przyjmować leki i suplementy diety.

Jedną z głównych czynności układu immunologicznego jest uśmiercanie szkodliwych komórek, które mogą wywołać chorobę nowotworową. Jeżeli układ immunologiczny nie spełni swej funkcji obronnej, komórki nowotworowe mnożą się, i powstaje choroba nowotworowa w zależności od typu komórek. Jeżeli nie nastąpi zatrzymanie dalszej proliferacji szkodliwych komórek, dochodzi do przerzutów, kiedy to komórki atakują inne części ciała. Rozprzestrzenianie się szkodliwych komórek można zatrzymać przez wzmocnienie układu immunologicznego naturalnymi suplementami diety.