Rak skóry (czerniaki skóry) – C43, C44

Według statystyk zachorowalność na raka skóry, zwłaszcza czerniaka, w ciągu ostatnich 30 lat wzrosła aż czterokrotnie. Rak skóry stanowi jedną czwartą wszystkich przypadków raka. W Stanach Zjednoczonych większość przypadków raka skóry została odnotowana u młodych kobiet. Fakt ten może być skutkiem stale rosnącej popularności relaksu w słońcu, ewentualnie nadmiernego opalania się w solariach.

O chorobie raka skóry

Rak skóry obejmuje wiele rodzajów nowotworów skóry. Niektóre są łagodne (benigne) i stanowią raczej problem kosmetyczny. Do najczęstszych złośliwych typów raka skóry należą przede wszystkim nowotwory górnej warstwy skóry, to znaczy rak naskórka – rak podstawnokomórkowy (łac. carcinoma basocellulare, basalioma), rak płaskonabłonkowy (łac. carcinoma spinocellulare) i najbardziej niebezpieczny oraz najbardziej znany czerniak (melanom).

Rak podstawnokomórkowy uszkadza przede wszystkim miejsce, z którego pochodzi oraz jego okolicę, rak płaskonabłonkowy jednak już wytwarza przerzuty nawet w odległych narządach, dlatego wczesne wykrycie objawów jest bardzo ważne. Innym typowym objawem czerniaka jest początkowo niepozorna plamka, która może pojawić się zarówno na czystej skórze, jak i na podstawie znamiona bądź plamki pigmentowej, w dużej mierze pojawiają się przerzuty nie tylko do innych miejsc na skórze, ale także do węzłów chłonnych, mózgu, płuc lub wątroby.

Przyczyny choroby

Specjaliści przypisują wzrost liczby chorób nowotworowych skóry nie tylko rozwojowi ruchu turystycznego i lepszej sytuacji ekonomicznej, która pozwala na podróżowanie za słońcem, ale także utrzymującym się trendom opalonej skóry, „zmuszając” wiele osób do nadmiernej i niechronionej ekspozycji na promienie słoneczne lub odwiedzania solaria. Można z całą pewnością stwierdzić, że przyczyną raka skóry są przede wszystkim promienie słoneczne, zwłaszcza tzw. promieniowanie UVB, które uszkadzają komórki skóry i powodują ich niekontrolowane mnożenie i dzielenie. Bardzo ryzykowne jest opalanie się osób o jasnej i wrażliwej skórze lub osób z dużą liczbą znaków pigmentowych, jak również osób, które często wcześniej poparzyły się na słońcu, zwłaszcza w okresie do 18 lat, kiedy skóra jest najbardziej wrażliwa. Kolejnym czynnikiem są predyspozycje rodzinne, u osób, które już miały raka skóry, prawdopodobieństwo wystąpienia choroby jest aż 10 razy większe. Specjaliści nie wykluczają wpływu osłabionego układu immunologicznego na powstanie choroby.

Objawy raka

Do najczęstszych objawów, na które należy zwrócić uwagę, należą zmiany koloru (ściemnienie), kształt (nieostra krawędź, asymetria, wyboista powierzchnia) albo rozmiary znamiona pigmentowego. Nagłe pojawienie się plamy, ewentualnie jej krwawienie, powinno natychmiast skłonić do wizyty u lekarza dermatologa.

Profilaktyka nowotworów skóry

Czerniaki i inne nowotwory skóry mogą być bardzo niebezpieczne, dlatego ważne jest, aby nie lekceważyć zmian na skórze ani żadnych innych objawów. Dzięki widocznym objawom łatwiej można wcześnie wykryć raka i rozpocząć leczenie. Jednak najlepszą obroną jest profilaktyka. Ważne jest, żeby chronić się przed działaniem promieni słonecznych odpowiednią odzieżą lub preparatami ze współczynnikiem ochronny UV poprzez ich odpowiednią aplikację (w odpowiednim czasie i wystarczająca warstwa, odnawiana po 2-3 godzinach, dobór wystarczającej siły współczynnika UV). W każdym razie lepiej w ogóle nie wystawiać małych dzieci działaniu promieni słonecznych. Między godziną 11:00 a 15:00 zaleca się całkowite unikanie promieni słonecznych, ponieważ w tym czasie wpływ promieniowania UVB przez atmosferę jest najmniej filtrowany.

Wpływ układu immunologicznego na raka skóry

Skóra jest organem, który jest codziennie narażany na wiele niekorzystnych czynników, takich jak płyny do płukania tkanin, zapachy, kremy kosmetyczne, a nawet promienie słoneczne. Chociaż ludzie nie zdają sobie z tego sprawy, naskórek trzeba chronić tak samo, jak wewnętrzne środowisko organizmu. Układ immunologiczny jest pierwszym czynnikiem, który zapobiega chorobom skóry. Może się wydawać, że wzmocnienie układu immunologicznego jest ważne tylko dla narządów wewnętrznych, jednak silny układ immunologiczny walczy również z możliwym wystąpieniem plam skórnych lub znamion na skórze. W przypadku dostatecznie silnej odporności wystąpienie anomalii skórnych bywa tylko kosmetyczną wadą lub manifestacją detoksykacji. Jeżeli jednak profilaktyka jest zignorowania i rozwija się rak skóry, wzmocnienie układu immunologicznego ma zasadnicze znaczenie dla pomyślnych wyników leczenia.