Rak (carcinoma) jajnika i jajowodów – C56, C57

Ponad ćwierć miliona kobiet na całym świecie corocznie walczy z rakiem jajników i jajowodów, a ponad połowa z nich umiera. Ten typ raka ma najwyższą śmiertelność ze wszystkich nowotworów ginekologicznych z powodu niejasnych objawów i złej diagnostyki. Rak jajników i jajowodów jest ryzykiem zwłaszcza u kobiet w wieku powyżej 50 roku życia.

Przyczyny choroby nowotworowej

Nowotwory jajników i rzadkie nowotwory jajowodów są pod wieloma względami podobne. Tak zwane nowotwory nabłonkowe (z powierzchniowych, komórek osłonowych) tworzą aż 90% wszystkich przypadków tej choroby. Chociaż dokładna przyczyna choroby nie jest znana, wielkie znaczenie jest przypisywane (podobnie jak w przypadkach nowotworu macicy) wpływom hormonów płciowych estrogenów, które powodują dojrzewanie żeńskich komórek płciowych (jaj) w jajnikach. Antykoncepcja hormonalna może zapobiec zmianom jaj podczas dojrzewania, co zmniejsza ryzyko zapadalności na tę chorobę, ale jednocześnie niesie ze sobą zwiększone ryzyko wystąpienia wielu innych chorób. Genetyka także odgrywa swoją rolę, a kobiety z określoną mutacją genu, która powoduje raka piersi oraz inne rodzaje raka jajników występujące przede wszystkim u kobiet poniżej 40 roku życia, są bardziej podatne. Pozostałe rodzaje raka jajników i jajowodów są bardziej częste u kobiet po menopauzie, często w wieku powyżej 60 roku życia. Znaczne ryzyko zapadalności na tę chorobę powodują leki na niepłodność, osłabiony układ immunologiczny, palenie i spożywanie alkoholu.

Objawy choroby nowotworowej

Rak jajników bywa bardzo często bezobjawowy, w zaawansowanych stadiach mogą występować niespecyfikowane bóle brzucha, wysięki w jamie brzusznej (ascites) i z tym związane powiększenie się brzucha, pojawia się częste oddawanie moczu, zaparcia, poczucie pełności, utrata apetytu i wymioty. Objawy te nie muszą koniecznie oznaczać wystąpienie nowotworu złośliwego, jednak zawsze są powodem do wizyty u ginekologa.

Profilaktyka raka jajnika i jajowodów

Metod, które mogą obniżyć ryzyko wystąpienia raka jajników, jest bardzo mało. Jak udowodniono, ryzyko zmniejsza dieta bogata w warzywa, stosowanie antykoncepcji hormonalnej, (która jednak z sobą niesie inne problemy), ciąża oraz długotrwałe karmienie piersią, silny układ immunologiczny, jak również radykalne podwiązanie jajników (zmniejszenie ryzyka nawet o 70%).

Wpływ układu immunologicznego na raka jajnika i jajowodów

W bardzo cichej i niezauważalnej chorobie, jaką jest rak jajników i jajowodów, trzeba specjalnie zadbać o silny układ immunologiczny, który zapobiega rozwojowi raka. Regularne wzmacnianie układu immunologicznego jest niezbędnym środkiem profilaktyki, ponieważ z osłabioną odpornością organizm nie ma szans obronić się przed namnażaniem szkodliwych mikroorganizmów, które mogą osłabić kobietę na tyle, że dojdzie do niekontrolowanego podziału komórek powodujących nowotwór jajników. Ponadto żeńskie narządy są bardzo wrażliwe i podatne na choroby, dlatego należy im zapewnić maksymalną odporność.